Gemeente Hardenberg

Keepjes

Wandelend over de paden van Landgoed de Groote Scheere hoor ik boven mij vrolijke tonen van kleine vogeltjes die razendsnel van boom naar boom vliegen. Met mijn fototoestel in de aanslag, probeer ik ze te volgen met mijn ogen om ze vervolgens met de camera vast te leggen. In eerste instantie denk ik dat het om vinkjes (Fringilla coelebs)
gaat, omdat ik ze al eerder zag in dit broekbosje ,maar het blijkt om keepjes (Fringilla montifringilla) te gaan. Scandinavische kepen wel te verstaan, want in de winter overwinteren er ongeveer 50.000 tot 100.000 kepen in Nederland. Juist vandaag in dit broekbosje te vinden want ze kunnen hier heerlijk snoepen van de Elzenpropjes. Na de winter trekken ze weer naar Scandinavië.
Het aantal broedpaartjes wat in Nederland verblijft is erg zeldzaam. Het gaat om 0 tot 5 broedparen per jaar (2013-2015)

Bron tekst: vogelbescherming

De Aalscholvers Phalacrocorax carbo

Licht zoevend over het asfalt van de weg die door het gebied liep waar mijn moeder opgroeide (het buurtschap Klooster achter Coevorden) reed ik richting mijn afspraakje met een man, mijn vader wel te verstaan. Eenmaal aangekomen stapten ik en de Teckel uit.
Het zonnetje scheen, sommige bladeren van de bomen leken op goud en het was lekker fris. Wat houd ik van de herfst!
Mijn vader kwam ook aangereden, bij het inparkeren had hij zijn rechtervoet op het gas en zijn linkervoet ergens half op de koppeling gedrukt waardoor de auto af en toe heftig snorrende geluiden maakte. Zijn rijstijl zal verder niet aan de orde komen in deze blog.
We wandelen het zanderige en soms modderige zandpad af en kwamen aan bij 1 van de mooiste plekken in de omgeving van Coevorden, waterberging de Groote Scheere. Een walhalla voor watervogels. De Kolganzen waren weer met grote getalen aanwezig op hun overwinteringsplek in de weilanden. Er waren meerdere grote Zilverreigers en een Blauwe reiger te bewonderen.
In het water badderen enkele Kieviten met hun kuifjes fier in de lucht, wapperend in de wind.
Op een schiereilandje zaten een stuk of 20 Aalscholvers, wat een imposante vogels. Vrij groot, geheel zwart met wat wit en geel in de snoet. 1 Van de Aalscholvers zijn/haar borst is nog lichtgekleurd, hij/zij is nog niet zo oud.
Enkelen van de club komen net uit het water en wapperen uitgebreid, zacht en ritmisch met hun vleugels om ze te drogen. En een van hen scheerde zich weg over het water.
Ver weg waren ze wel, maar gelukkig had ik dit keer mijn zoom camera mee.
Teckel zag een rattengaatje in de grond en begon 10 cm daar vandaan heftig te graven en gras te plukken. Hij ving echter niets, waarschijnlijk doordat hij er zoveel kabaal bij maakte dat alle ratten in de wijde omgeving dekking gingen zoeken.
We genoten van het weer, de gezellige praatjes en de prachtige omgeving en liepen we weer terug naar de auto. Helaas was het pannenkoekenhuis, wegens Corona, gesloten. Dus wat lekkers zat er voor deze keer niet in. We stapten in onze auto en knorden weer terug, richting Coevorden. Met de modder nog aan onze voeten.

Leuke bijvangst van het nachtvlinderen in Baalder (gemeente Hardenberg): Neushoornkever Oryctes nasicornis (vrouwtje).

Toevallig?
Bovenstaande kever liet zich exact een jaar later zien dan het mannetje hieronder (eveneens in Baalder):

Neushoornkever Oryctes nasicornis (mannetje); 15 juni 2019.

De Ringelrups Malacosoma neustria heeft normaal gesproken duidelijke dwarslijnen over de voorvleugel (foto hierboven, Baalder, 31 mei 2018) maar nu kwam ik een afwijkend beestje tegen (foto hieronder, Baalder, 15 juni 2020).

Vooral in het verleden werden de verschillende ‘kleurvormen’ van nachtvlinders bestudeerd en beschreven. Deze komt in de buurt van f. unicolor maar de oranje vlam is niet aangetroffen bij dergelijke exemplaren in de collectie van Naturalis. Een andere optie is f. ochracea-unicolor. Met dank aan Rob de Vos (collectiebeheerder) voor het uitzoeken.

Deze Atalanta (Vanessa atalanta) fladderde rond in de buurt van Natuuractiviteitencentrum De Koppel. Het vreemde is dat dit exemplaar nog helemaal gaaf en vers is. Tegenwoordig overwintert de soort vaker in ons land nadat hij voorheen (net als de Distelvlinder) vanuit zuidelijke streken moest komen (naast trekvogels bestaan er dus trekvlinders). Over dat overwinteren lees ik echter dat ‘ie dat als imago (volwassen vlinder) doet maar dat verklaart niet hoe deze zo “nieuw” kan zijn. Mogelijk heeft hij als pop overwinterd doordat het zo’n zacht najaar was. Bij deze de oproep om de komende tijd goed op verse Atalanta’s te letten en proberen ze te fotograferen. De waarnemingen kunnen worden geregistreerd op Waarneming.nl (https://waarneming.nl/).

Vanavond bezocht de zeer zeldzame Spinaziemot (Spoladea recurvalis) ons vlinderlaken in de tuin van Natuuractiviteitencentrum De Koppel.
Dit is voor zover ik kan nagaan de 11e waarneming van deze soort in ons land en de 1e voor Overijssel.

Ook een trekvlinder maar minder zeldzaam: Oranje kruidenmot (Udea ferrugalis).

De Getekende gamma-uil (Macdunnoughia confusa) heeft in tegenstelling tot de gewonere Gamma-uil géén Y-figuur centraal op de vleugel maar daarvoor in plaats een soort verdikt streepje.

Roodkopwinteruil (Conistra erythrocephala); mijn enige nieuwe soort van deze avond (de Spinaziemot kende ik al van Qatar: link naar waarneming).

Russische Kauw (Coloeus monedula soemmerringii) in 't Vechtpark.

Overgang tussen de donkergrijze buik/borst en lichtgrijze kop/wang abrupt (ter hoogte van de in de ondernek duidelijk begrensde, witte halsstreep die vooraan het breedst is); deze contrasteren (adult Noordse kauw heeft ’n donkerder wang en lichtere borst waardoor de overgang tussen de onderdelen en kop meer geleidelijk verloopt). https://calidris.home.xs4all.nl/Russische_kauw.htm

Het contrast valt in ’t veld al op. Foeragerend in groep Roeken en Kauwen waarvan een aantal Noordse. In de buurt van het kijkscherm (exacte locatie: link naar waarneming). Daar kun je elk najaar Noordse kauwen vinden maar Russen hebben we minder vaak.

Onze standaardbroedvogels (Westerse kauwen Coloeus monedula spermologus) missen de witte (of grijze) halsband die adulte Russische en Noordse kauwen Coloeus monedula monedula (in mindere of meerdere mate; kan bij Noordse niet meer dan een grijs vlekkie aan weerszijden van de hals zijn) hebben. Ook missen onvolwassen vogels van alle drie de ondersoorten deze.

Twee Wilgengouduilen (Xanthia togata) op het laken tijdens het maandelijkse nachtvlinderonderzoek in de Rheezermaten.

Prachtige diertjes!

Bladmijn -inclusief rups- van de Printplaatmot (Phyllocnistis xenia) op Witte abeel (Populus alba) in Baalder. Nieuwe nachtvlindersoort voor de gemeente Hardenberg (http://microvlinders.nl/soorten/species_maps.php?speciescode=130850 en https://ivnhardenberg.waarneming.nl/soortenlijst_wg_v3.php?g=8). Exacte locatie: https://ivnhardenberg.waarneming.nl/waarneming/view/176028259.

Vanaf de fiets zag ik iets opvallends zitten langs de Woudbloemweg in het Colenbrandersbos (Dedemsvaart). Meteen omgedraaid om te kijken wat het is en dat was de moeite waard: Ladderboktor (Saperda scalaris).

Waarom de nachtvlinder Asteroscopus sphinx de Nederlandse naam “Kromzitter” heeft gekregen begrijp je wanneer je de rups ziet. Rheezermaten, vanmiddag.

Foto van de volwassen vlinder: Rheezermaten, 6 november 2018.

Gewone snuitvlieg (Rhingia campestris) snoept van Dagkoekoeksbloem (Silene dioica). Baalder.

Op de bladeren van Zwarte els (Alnus glutinosa) is nu het Elzenhaantje (Agelastica alni) te vinden terwijl je bij het inspecteren van Ridderzuring (Rumex obtusifolius) al snel het Groen zuringhaantje (Gastrophysa viridula) aantreft.

Elzenhaantje: Rheezermaten, 7 mei.

Groen zuringhaantje: Waterberging Groote Scheere. 6 mei.

Korenbloem (Centaurea cyanus) bij Gramsbergen. Top dat bordje!

Een Haas (Lepus europaeus) liep me tegemoet op het zandpad langs Waterberging de Groote Scheere.

Even twijfelde hij en voordat 'ie zich omdraaide was er genoeg tijd om een foto te maken.

Soms lijken volwassen exemplaren van twee verschillende nachtvlindersoorten zo op elkaar dat ze niet of nauwelijks met het blote oog te onderscheiden zijn. Zo ook bij het duo Variabele purpermot (Eriocrania semipurpurella) en Grijsrupspurpermot (Eriocrania sangii). De rups van die laatste is echter grijs terwijl die van de Variabele purpermot bleek wittig van kleur is. Beide soorten maken een blaasmijn in berkenbladeren. Met dank aan Tymo Muus die me er bij de Rheerzermaten op attendeerde.

Nieuwe soort voor de (nachtvlinderlijst) van gemeente Hardenberg op waarneming.nl.
Zie ook de Grijsrupspurpermotpagina op microvlinders.nl.